Một số vấn đề lưu ý khi xem xét giải quyết tố cáo tiếp
29/03/2019
Tố cáo tiếp là quyền của người tố cáo và việc giải quyết tố cáo tiếp là trách nhiệm của người giải quyết tố cáo được pháp luật về tố cáo năm 2011 và hiện nay là Luật sửa đổi bổ sung Luật Tố cáo năm 2018 quy định rõ và khá cụ thể về các vấn đề cần xem xét khi tiếp nhận đơn và xử lý tố cáo tiếp.
Một trong 07 quyền của người tố cáo theo Luật Tố cáo năm 2018, quyền tố cáo tiếp được quy định tại điểm d Điều 9 “Tố cáo tiếp khi có căn cứ cho rằng việc giải quyết tố cáo của cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền không đúng pháp luật hoặc quá thời hạn quy định mà tố cáo chưa được giải quyết”. Đồng thời, trách nhiệm người giải quyết tố cáo tiếp được nêu rõ tại Khoản 1, 2 Điều 37 Luật Tố cáo năm 2018: “1. Trường hợp có căn cứ cho rằng việc giải quyết tố cáo là không đúng quy định của pháp luật thì người tố cáo có quyền tố cáo tiếp với người đứng đầu cơ quan, tổ chức cấp trên trực tiếp của người đã giải quyết tố cáo. 2. Trong thời hạn 20 ngày kể từ ngày nhận được tố cáo tiếp, người đứng đầu cơ quan, tổ chức cấp trên trực tiếp của người đã giải quyết tố cáo phải xem xét hồ sơ giải quyết vụ việc tố cáo trước đó; trường hợp cần thiết, làm việc trực tiếp với người tố cáo về nội dung tố cáo tiếp, thu thập thông tin, tài liệu, chứng cứ có liên quan để quyết định xử lý đối với tố cáo tiếp.
Tuy vậy, thực tế qua việc xem xét nhiều trường hợp giải quyết tố cáo tiếp, cũng còn có vụ việc, người có thẩm quyền giải quyết chưa xem xét đánh giá toàn diện về nội dung, chứng cứ và trình tự thủ tục giải quyết tố cáo trước đó theo một quy trình đầy đủ như:
- Thứ nhất là việc xem xét các căn cứ để giải quyết lại vụ việc tố cáo quy định tại các điểm thuộc Khoản 3 Điều 37:
a) Kết quả xác minh hoặc kết luận nội dung tố cáo thiếu chính xác hoặc thiếu khách quan;
b) Bỏ sót, bỏ lọt thông tin, tài liệu, chứng cứ quan trọng trong khi xác minh hoặc kết luận nội dung tố cáo;
c) Áp dụng không đúng pháp luật trong quá trình xác minh hoặc kết luận nội dung tố cáo….”
- Thứ hai là về thẩm giải quyết của người tố cáo trước đó có theo quy định của pháp luật tố cáo hay không;
- Thứ ba là xem về trình tự, thủ tục giải quyết: Là kiểm tra về việc ban hành quyết định thụ lý tố cáo, thành lập Tổ xác minh tố cáo và kế hoạch xác minh có tuân thủ quy định về thẩm quyền người ban hành và đặc biệt là phải đảm bảo nêu trong quyết định, kế hoạch xác minh đủ nội dung tố cáo của người tố cáo đã đặt ra. Vì thực tế, có vụ việc người tố cáo đến 06 nội dung, nhưng trong cả 02 quyết định thụ lý và thành lập Tổ xác minh đều chỉ nêu giao Tổ xác minh có 02 nội dung; 04 nội dung còn lại chỉ nêu trong kế hoạch xác minh. Cách làm này không đúng biểu mẫu tại Điều 9 Thông tư số 06/2013/TT-TTCP của Thanh tra Chính phủ (hiện chưa có Thông tư mới thay thế) quy định về việc ban hành quyết định thụ lý giải quyết tố cáo (các nội dung thụ lý giải quyết tố cáo phải được nêu trong Quyết định thụ lý).
Ngoài ra, đối với kết luận tố cáo ngoài việc kiểm tra việc đảm bảo nghiêm túc về nội dung, kết luận cũng phải kiểm tra về việc tuân thủ theo biểu mẫu hướng dẫn của Thanh tra Chính phủ.
Một số vấn đề nêu trên, nếu người có thẩm quyền xem xét xử lý tố cáo tiếp và quan trọng là cơ quan tham mưu không quan tâm rà soát, kiểm tra, đối chiếu chứng cứ và pháp luật một cách đầy đủ sẽ dẫn đến việc ban hành văn bản trả lời hoặc giải quyết thiếu căn cứ và tính thuyết phục đối với người tố cáo, theo đó, có thể làm việc tố cáo tiếp và xử lý sẽ thêm tính phức tạp hơn.
Trên cơ sở nghiên cứu pháp luật, quá trình trao đổi, hướng dẫn, tập huấn nghiệp vụ, rà soát kiểm tra hồ sơ giải quyết tố cáo tiếp, xin lưu ý một số ý kiến để các cơ quan, đơn vị nghiên cứu trong quá trình xem xét xử lý việc tố cáo tiếp và giải quyết lại tố cáo tiếp đảm bảo đúng pháp luật tố cáo./.
Nguồn: Lưu Thị Anh Thư (PTP. TT. Khiếu nại, tố cáo)
Tin liên quan:
Ngày 09/9/2022, Đoàn thanh tra theo Quyết định số 51/QĐ-TTT tiến hành tổ chức công bố Kết luận thanh tra số 03/KL-TTT ngày 26/8/2022 của Thanh tra Tỉnh về việc thanh tra trách nhiệm Chủ tịch UBND thành phố Châu Đốc đối với việc thực hiện các quy định pháp luật thanh tra, tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo.
Ngày 01/10/2021, Thanh tra Chính phủ ban hành Thông tư số 05/2021/TT-TTCP quy định Quy trình xử lý đơn khiếu nại, đơn tố cáo, đơn kiến nghị, phản ánh. Thông tư có hiệu lực kể từ ngày 15/11/2021 và thay thế Thông tư số 07/2014/TT-TTCP ngày 31/10/2014 của Thanh tra Chính phủ
Việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong công tác theo dõi, quản lý thông tin tiếp công dân, xử lý đơn, giải quyết khiếu nại, tố cáo mang lại nhiều hiệu quả, giúp cán bộ làm công tác tiếp dân, xử lý đơn rút ngắn thời gian xử lý, thông tin được tập trung đầu mối, tra cứu thông tin, thống kê nhanh chóng, khắc phục những bất cập trong công tác tiếp công dân, xử lý đơn, hạn chế đơn thư trùng lắp.
Luật Khiếu nại năm 2011 và Nghị định 124/2020/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Khiếu nại không quy định Đoàn xác minh hoặc Tổ xác minh phải xây dựng Kế hoạch xác minh nội dung khiếu nại trình người ra quyết định thành lập Tổ xác minh hoặc Đoàn xác minh phê duyệt và tổ chức thực hiện. Như vậy, vấn đề đặt ra là có cần thiết phải xây dựng Kế hoạch xác minh nội dung khiếu nại.
Luật PCTN năm 2018 có hiệu lực ngày 01/7/2019 đã mở rộng hình thức tiếp nhận thông tin về tham nhũng, bao gồm: phản ánh, tố cáo và báo cáo về hành vi tham nhũng. Do đó trong quá trình tiếp nhận thông tin, công chức được giao thực hiện nhiệm vụ tiếp công dân, xử lý đơn cần phân biệt giữa phản ánh, tố cáo, báo cáo về hành vi tham nhũng để tham mưu đề xuất xử lý theo đúng quy định.
Thực hiện Kế hoạch số 322/KH-BDN ngày 13/5/2022 của Ban Dân nguyện Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành Kế hoạch số 341/KH-UBND ngày 24/5/2022 phối hợp tiếp công dân phục vụ Kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV. Qua đó, nhằm tổ chức tốt, có hiệu quả công tác tiếp công dân, chủ động xử lý kịp thời tình huống các đoàn công dân khiếu nại, tố cáo đông người, bức xúc đến các cơ quan của tỉnh và Trung ương tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, góp phần bảo đảm an ninh trật tự, an toàn tại Kỳ họp.
Thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh tại Văn bản số 571/UBND-TD ngày 17/6/2021 về việc phân công đối thoại giải quyết khiếu nại trước khi Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành quyết định giải quyết khiếu nại lần hai, ngày 14/4/2022, Chánh Thanh tra tỉnh Võ Thị Siêu chủ trì đối thoại giải quyết khiếu nại của công dân, tham dự đối thoại gồm có lãnh đạo Ban Tiếp công dân tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường, Ủy ban nhân dân thành phố Long Xuyên và 03 công dân khiếu nại Cửu Đạt Bình, Nguyễn Văn Dũng, Lâm Ngọc Hiếu.
Thực hiện nhiệm vụ theo quy định tại Quyết định số 1364/QĐ-UBND ngày 07/6/2019 của Ủy ban nhân dân tỉnh về việc thành lập Tổ Công tác kiểm tra, rà soát, giải quyết vụ việc khiếu nại, tố cáo đông người, phức tạp, kéo dài. Trên cơ sở đó, Thanh tra tỉnh đã xây dựng Kế hoạch số 31/KH-TTT ngày 25/3/2022 về kiểm tra thực hiện kết luận tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo trên địa bàn tỉnh.
Thực hiện Quyết định số 14/QĐ-TTT ngày 18/02/2019 của Thanh tra tỉnh về thanh tra trách nhiệm Chủ tịch ƯBND huyện An Phú đối với việc thực hiện pháp luật tiếp công dân, khiếu nại, tố cáo và giải quyết tranh chấp đất đai, thời kỳ thanh tra từ năm 2017 đến năm 2018.
Thi hành quyết định có hiệu lực pháp luật, trong đó có quyết định về giải quyết tranh chấp đất đai những năm qua đã được Ủy ban nhân dân các cấp quan tâm và tổ chức thực hiện đạt nhiều kết quả khả quan. Tuy nhiên, hiện nay qua thực tiễn kiểm tra và thống kê các quyết định còn tồn đọng nhận thấy Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện, thị, thành phố cần đặc biệt quan tâm chỉ đạo thực hiện một số nội dung để có giải pháp xử lý dứt điểm, đạt kết quả tốt hơn nữa trong thời gian tới.